mandag 14. juli 2014

Strona techniczna samolotow lekcja 5.

Lekcja piata zostanie poświęcona nowej książce M11.02 Airframe Structures General Concepts.
Jest to książka opisująca konstrukcje samego samolotu i jego poszycia. Opisuje również wymogi wytrzymałości poszczególnych elementów oraz jak zabezpiecza się go przed korozja.

Zacznijmy od podstaw konstrukcja samolotu nie jest tylko bazowana na bezpieczeństwie i wytrzymałości lecz musi tez wytrzymać przeciążenia związane z manewrami i dać się łatwo sterować co jest związane z potrzeba pozytywnej stabilności konstrukcji. Ponieważ samoloty z czasem zaczęły latać na wyższych wysokościach i korzystać z kabiny ciśnieniowej kontrolowana jest także ilość lotów która jest ograniczona ze względu na zużycie materiałów.

Z czasem materiały używane do konstrukcji samolotu były coraz silniejsze i lżejsze, ich żywotność i odstępy miedzy serwisem zostały wydłużone ale nadal mechanicy kontrolują i szukają śladów wcześniejszego zużycia podczas rutynowych kontroli.

Wymogi trwałości i wytrzymałości konstrukcji samolotu uzależnione są w dużej mierze od materiału z którego jest skonstruowany. Natomiast wybór materiału opiera się na kilku czynnikach: wytrzymałość podczas kołowania, startów, lądowań, napraw, turbulencji, podmuchów oraz manewrowania.

Konstrukcja samolotu dzieli się na trzy podrodzaje. Pierwszy z nich to Primary Structure jest to konstrukcja która nadaje samolotowi wytrzymałość i musi być sprawna i kompletna aby móc lecieć. Następny rodzaj to Secondary Structure jest to konstrukcja drugorzędna głównie uznawane wszystko inne co jest potrzebne do lotu ale nie nadaje konstrukcji samolotu wytrzymałości jak miedzy innymi obudowy aerodynamiczne lub przednie natarcie skrzydła. Trzeciorzędna konstrukcja samolotu są to dodatki które nie są potrzebne do lotu ale mogą być zamontowane dla większej wygody, oszczędności lub wyglądu. Gdy jest już zamontowane na samolocie musi spełniać wszystkie wymogi i być w dobrym stanie chociaż ze nie jest potrzebna.

A tu schemat pokazujący pierwszorzędna i drugorzędna strukturę w standardowym samolocie typu A340.





Następie przyjrzyjmy się trzem rodzajom konstrukcji samolotów. Pierwszy z nich używany w latach 30 i 40 nazywany Safe Life polegał na korzystaniu z części przez określony czas po czym były one wymieniane na nowe a stare nie nadawały się już do naprawy ani ponownego użytku. Następnie powstała konstrukcja Fail Safe gdzie komponenty które były poddawane obciążenia były duplikowane aby w razie uszkodzenia jednego z nich drugi był w stanie wytrzymać cale obciążenie. Jest to stary typ konstrukcji nadal używany w wielu produkowanych samolotach. Używanie tego typu  konstrukcji zapoczątkowano miedzy innymi przy budowie Boeinga 727. 


Ostatnim i najnowszym typem konstrukcji dzisiaj używanym jest Damage tolerance gdzie obciążenie jest rozprowadzane po większej części konstrukcji i w razie powstania pęknięć i zużycia w pewnych jej częściach nadal ma wystarczającą sile. Następnie pęknięcia i zużycie są wykrywane podczas planowanych serwisów i usuwane po czym samolot odzyskuje swoja pełną wytrzymałość w ten sposób jest to powtarzane przez cala żywotność samolotu.



Na tym skończymy dzisiejsza lekcje. W następnej lekcji będziemy kontynuować temat konstrukcji samolotu. 

søndag 6. juli 2014

Ciekawostka nr 5.

Ta ciekawostka również została udostępniona mi przez nowego nauczyciela. Samolot rejsowy WizzAir lecący z Katowic do Londynu  w 2013 roku miał nieodczuwalne dla pasażerów problemy z automatyczna korekcja kierunku lotu podczas lądowania przy silnym bocznym wietrze.
Po wylądowaniu i zgłoszeniu problemu przez pilotów przeprowadzono inspekcje która wykazała zły montaż siłownika hydraulicznego sterowanego przez autopilota. Problemem był brak połączenia go z powierzchnia sterującą.
Powodem tego był źle wykonany serwis poprzedniej nocy przez wynajęta firmę na lotnisku w Katowicach. Kontrola wykazała kilka czynników które przyczyniły się do tego błędu i przyczyniła się do poprawienia struktury, rutyn i jakości wykonywanych prac przez ta firmę.

mandag 13. januar 2014

Boeing 747

Boeing 747 był pierwszym produkowanym samolotem typu szerokokadłubowego. Prace nad nim zaczęły się w 1963 rogu gdy Amerykańska marynarka potrzebowała jeszcze większego samolotu transportowego który mógł by pomieścić ich największe ładunki. W 1965 roku linia Pan Am zauważyła duży potencjał w tym samolocie i rozpoczęła współpracę z Boeingiem w jego projektowaniu. Miał on zostać następcą samolotu 707.

Podczas fazy projektowej Pan Am był bardzo zainteresowany samolotem który zabierze trzystu pasażerów na odległość pięciu tysięcy kilometrów. Ponieważ było to duże wyzwanie Pan Am zagwarantował ze kupi 20 maszyn jeżeli tylko inżynierom Boeinga uda się zaprojektować taki samolot i doprowadzić do jego bezpiecznego oderwania się od ziemi.
Na początku fazy projektowej inżynierowie planowali zbudować samolot dwupoziomowy w stylu A380 ale technologia z tego czasu niepozwalala na wykonanie takiej konstrukcji. Po wielu miesiącach planowania i budowy pierwszego egzemplarza Boeing przedstawił maszynę która spełniała kryteria a na dodatek przerosła wszystkie oczekiwania. Boeing planował zostawić górny pokład samolotu jako część wypoczynkowa dla załogi samolotu lecz Pan Am widząc duży potecial tej części samolotu przerobił ja na kabinę pierwszej klasy.
Samolot który wyprodukował Boeing stal się symbolem lotów międzykontynentalnych i rekordzista z tytułem największego seryjnie produkowanego samolotu pasażerskiego. Utrzymał ten tytuł aż przez około 40 lat od pierwszego lotu do czasu powstania A380.
Chociaz ze historia tego samolotu wydaje się tak niesamowita i udana jego powstanie stało pod wielkim znakiem zapytania gdy podczas projektowania samolotu Boeing znalazł się w kryzysie i planował zwolnic polowe z 4000 inżynierów pracujących nad projektem. W tym momencie pomysłodawca projektu zaryzykował własna posadę i sprzeciwił się zadaniom firmy i zażądał dodatkowych 800 inżynierów dzięki czemu projekt został dokończony. Podczas budowy samolotu musiała powstać hala produkcyjna dla niego która powstała na lotnisku Everest na północ od Seattle w USA. Ta hala produkcyjna jest do tej pory uważana za najdluzszy budynek na świecie i składane są w niej wszystkie szerokokadłubowe modele Boeinga.
Boeing chcąc odzyskać tytuł najdłuższego samolotu pasażerskiego przeprojektował 747 i stworzył wariant 747-8 który jest dłuższy od A380 i bardziej ekonomiczny w ilości zużytego paliwa na pasażera niż A380. Boeing 747-8 ma skrzydła nowego projektu które maja mniejszy opór powietrza i są lżejsze od poprzednika, lżejsze silniki które chodzą ciszej i dają większą moc przy zużyciu mniejszej ilości paliwa oraz wydłużony górny pokład mogący pomieścić więcej pasażerów. Oprócz tego system mechanicznego przekazywania komend sterowania do powierzchni sterujących został zamieniony na fly by wire czyli sterowanie powierzchniami sterującymi za pomocą komend elektrycznych które sterują siłownikami hydraulicznymi.

Specyfikacje rożnych wariantów 747

Typ
747-100
747-200B
747-300
747-400
747-400ER
747-8I
Załoga
Trzy osoby
Dwie osoby
Standardowa ilość siedzeń
452 (2-klasy)
366 (3-klasy)
496 (2-klasy)
412 (3-klasy)
524 (2-klasy)
416 (3-klasy)
467 (3-klasy)
Długość
70,6 m
76,3 m
Rozpiętość skrzydeł
59,6 m
64,4 m
68,5 m
Wysokość
19,3 m
19,4 m
19,4 m
Masa własna
358 000 lb
(162 400 kg)
383 000 lb
(174 000 kg)
392 800 lb
(178 100 kg)
393 263 lb
(178 756 kg)
ER: 406 900 lb
(184 600 kg)
472 900 lb
(214 503 kg)
Maksymalna masa startowa
735 000 lb
(333 390 kg)
833 000 lb
(377 842 kg)
875 000 lb
(396 890 kg)
ER: 910 000 lb
(412 775 kg)
975 000 lb
(442 253 kg)
Prędkość przelotowa
(na wysokości 35 000 ft)
Mach 0,84
(555
mph, 893 km/h, 481 kt )
Mach 0,85
(567 mph, 913 km/h, 493 kt)
ER: Mach 0,855
(570 mph, 918 km/h, 495 kt)
Mach 0,855
(570 mph, 918 km/h, 495 kt)
Prędkość maksymalna
Mach 0,89
(594 mph, 955 km/h, 516 kt)
Mach 0,92
(614 mph, 988 km/h, 533 kt)
Maksymalny zasięg
5 300 Mm
(9 800 km)
6 850 Mm
(12 700 km)
6 700 Mm
(12 400 km)
7 260 Mm
(13 450 km)
ER: 7 670 Mm
(14 205 km)
8 000 Mm
(14 815 km)
Pojemność zbiorników
183 380 L
199 158 L
216 840 L
ER: 241 140 L
243 120 L
Dostępne silniki
PW JT9D-7A
RR RB211-524B2
PW JT9D-7R4G2
GE CF6-50E2
RR RB211-524D4
PW JT9D-7R4G2
GE CF6-80C2B1
RR RB211-524D4
PW 4062
GE CF6-80C2B5F
RR RB211-524G/H
ER: GE CF6-80C2B5F
GEnx-2B67
Ciąg (pojedynczej jednostki)
PW 46 500 lbf
(207 kN)
RR 50 100 lbf
(223 kN)
PW 54 750 lbf (244 kN)
GE 52 500 lbf (234 kN)
RR 53 000 lbf
(236 kN)
PW 54 750 lbf
(244 kN)
GE 55 640 lbf
(247 kN)
RR 53 000 lbf (236 kN)
PW 63 300 lbf (282 kN)
GE 62 100 lbf (276 kN)
RR 59 500/60,600 lbf (265/270 kN)
ER: GE 62 100 lbf
(276 kN)
66 500 lbf
(296 kN)