Samoloty i ich możliwości

General aviation

Turboprop

Jet

Boeing 707

Boeing 707 został pionierem lotnictwa cywilnego będąc pierwszym dalekobieżnym odrzutowym samolotem pasażerskim. Na bazie jego konstrukcji powstały później samoloty 727, 737 oraz 757 których kadłub był banowany na tej maszynie.

Powstał w wyniku ryzyka jakie podjęła firma Boeing widząc potencjał w silnikach odrzutowych. Zaczęło eis od samolotu testowego 367 Dash 80 który był projektowany pod transportowiec wojskowy. Spotkał się on z bardzo dużym zainteresowaniem jednak wojskowi chcieli czegoś wiekowego, dlatego poszerzono kadłub i nazwano nowy model KC-135. Zostało wyprodukowane 800 egzemplarzy tego samolotu. Boeing widząc potencjał dostał zamówienie na jeszcze szersza wersje tego samolotu do celów transportu pasażerskiego w ten sposób powstał B707-120 który odbył pierwszy lot 20 grudnia 1957 roku w barwach PanAm. Boeing 707 był produkowany w wielu wariantach 707-XXX w których główna zmienna była długość samolotu, rozpiętość skrzydeł, zasięg, maksymalna waga startowa oraz ilość zabieranych pasażerów. Poniżej widzimy specyfikacje dwóch najpopularniejszych modeli tego samolotu.

Produkcje Boeing'a 707 w wersji pasażerskiej zakończono w 1978 roku. Do tego momentu wyprodukowano 1010 egzemplarzy tego samolotu. W dniu dzisiejszym w użytku znajdują się maksymalnie 2 samoloty tego typu, obydwa w Iranie. 

Boeing 717

Boeing 717 został zaprojektowany przez McDonnell Douglas i miał zostać produkowany przez ta firmę pod nazwa MD-95. W ten sposób miał on się stać następcą DC-9. Zamówienia na ten samolot zaczęły napływać w 1995 roku. W 1997 roku doszło do fuzji miedzy McDonnell Douglas oraz Boeing, mówiąc prościej boeing odkupił konkurencje. Po fuzji Boeing uznał projekt MD-95 jako dobry pomysł na samolot 100 osobowy i kontynuował go pod nazwa Boeing 717.

Pierwszy boeing 717 wszedł do służby w 1999 roku i na początku spotkał się z dużym zainteresowaniem. W 2001 roku gdy Embraer wszedł na rynek z lepszymi rozwiązaniami spadło zainteresowanie tym modelem. Początkiem końca sprzedaży tego samolotu było anulowanie w grudniu 2003 roku kontraktu wartego 2,7 biliona USD przez Air Canada. Było to spowodowane wybraniem przez tego operatora Bombardierow CRJ oraz Embraerow E-jets. Ostatecznie w styczniu 2005 roku boeing zapowiedział zakończenie produkcji tego modelu po wykonaniu wszystkich dotychczasowych zamówień. Całkowita ilość wyprodukowanych samolotów wyniosła 156 sztuk w dwóch wersjach z czego 144 nadal znajdowały się w serwisie w 2012 roku.

Powodem małego zainteresowania samolotem w głównej mierze był brak podobieństwa miedzy kokpitem 717 a innymi samolotami Boeinga lub jego poprzednikami produkcji McDonnell Douglas. Z tego powodu piloci którzy mieli na nim latać potrzebowali dodatkowy oddzielny certyfikat co było zbyt drogie według operatorów. Dlatego wiekszosc z operatorów wolała wybrać samoloty z rodziny E-jets lub CRJ gdzie samoloty różnej wielkości maja taki sam kokpit przez co nie trzeba dodatkowo szkolić załogi.

Boeing 727

Boeing 727 jest jedynym trzysilnikowym samolotem produkcji Boeinga. Jest to samolot mogący pomieścić 149 do 189 pasażerów o krótkim i średnim zasięgu.

Był on następcą samolotu 707 i otrzymał on od niego konstrukcje kadłuba oraz kokpit. Pierwszy samolot tego typu wszedł do użytku w 1963 roku. Następnie po dobrym przyjęciu się na rynku powstało kilka odmiennych wariantów z których najpóźniejsze miały zasięg do 5000 kilometrów przy pełnym załadunku. Samolot był produkowany w ogromnych ilościach przez lata siedemdziesiąte. Jest on uznawany jako najgłośniejszy z samolotów o podobnej wielkości. Jego produkcja zakończyła się w 1984 roku po wyprodukowaniu 1831 egzemplarzy głównie z powodu dużego hałasu i wychodzącego zamiennika Boeing'a 757. B757 był większy i miał leprze parametry oraz tylko dwa silniki. Ponieważ 757 był większy dużo linii lotniczych na zamiennika wybrało Boeing'a 737 lub Airbus'a 320. Według informacji z 2011 roku w użytku nadal znajduje się 250 samolotów które są głównie używane do przewozu cargo. Musiały one również przejść przebudowy związane ze zmniejszeniem hałasu. Na koniec tabela parametrów różnych wersji tego samolotu.

Boeing 737

Pierwszy lot tego samolotu odbył się 10 lutego 1968 roku w wersji 737-100. Pierwsza linia która otrzymała ten samolot to Lufthansa. W tej wersji wyprodukowano tylko 30 samolotów. Następcą był 737-200 w którym zostało wprowadzone kilka poprawek i ulepszeń. W 1970 roku z powodu problemow finansowych Boeing planował zakończyć projekt ale udało się go utrzymać wprowadzając cięcia finansowe w innych  projektach. W 1971 roku aby zwiększyć sprzedaż boeing wprowadził modyfikacje do modelu 737-200 tworząc nowe warianty 737-200advaned oraz 737-200c będące kolejno ulepszona wersja pasażerską z większą możliwością załadunku oraz wersja cargo. Następnym samolotem z serii był 737-300 który był trochę dłuższy od poprzednika. Prace nad nim rozpoczęły się w 1979 roku. Użyto w nim również nowych silników z małym prześwitem od ziemi. Dzięki nowym silnikom i przeprojektowanym skrzydłom ekonomia użytkowania była poprawiona o 25% względem poprzednika. Po nim powstały modele -400 oraz -500 który był kolejno większy oraz mniejszy od -300. Była to droga rozwoju mająca na celu zwiększenia sprzedaży zapewniając samoloty na mniej użytkowane trasy oraz bardziej zapełnione trasy. W 1996 roku zostały rozpoczęte prace nad 737-700 był on pierwszym samolotem z rodziny 737 z szklanym kokpitem i wieloma ulepszeniami. Po -700 powstał również -600, -800 oraz -900 każdy z wariantów o rożnej wielkości, ilości miejsc. Wariant -600 jest najmniejszym z tej rodziny samolotów nowej generacji i sprzedano tylko 69 samolotów w tym wariancie. Od 2011 roku został zapowiedziany model 737 Max który ma być jeszcze bardziej ekonomiczny i nowoczesny. Do tej pory na ten model zebrano już 1235 zamówień. Do tej pory zostało wyprodukowane 7604 samolotów z rodziny 737 a oczekujących zamówień jest 3267.

Boeing 747

Boeing 747 był pierwszym produkowanym samolotem typu szerokokadłubowego. Prace nad nim zaczęły się w 1963 rogu gdy Amerykańska marynarka potrzebowała jeszcze większego samolotu transportowego który mógł by pomieścić ich największe ładunki. W 1965 roku linia Pan Am zauważyła duży potencjał w tym samolocie i rozpoczęła współpracę z Boeingiem w jego projektowaniu. Miał on zostać następcą samolotu 707.

Podczas fazy projektowej Pan Am był bardzo zainteresowany samolotem który zabierze trzystu pasażerów na odległość pięciu tysięcy kilometrów. Ponieważ było to duże wyzwanie Pan Am zagwarantował ze kupi 20 maszyn jeżeli tylko inżynierom Boeinga uda się zaprojektować taki samolot i doprowadzić do jego bezpiecznego oderwania się od ziemi.

Na początku fazy projektowej inżynierowie planowali zbudować samolot dwupoziomowy w stylu A380 ale technologia z tego czasu niepozwalala na wykonanie takiej konstrukcji. Po wielu miesiącach planowania i budowy pierwszego egzemplarza Boeing przedstawił maszynę która spełniała kryteria a na dodatek przerosła wszystkie oczekiwania. Boeing planował zostawić górny pokład samolotu jako część wypoczynkowa dla załogi samolotu lecz Pan Am widząc duży potecial tej części samolotu przerobił ja na kabinę pierwszej klasy.

Samolot który wyprodukował Boeing stal się symbolem lotów międzykontynentalnych i rekordzista z tytułem największego seryjnie produkowanego samolotu pasażerskiego. Utrzymał ten tytuł aż przez około 40 lat od pierwszego lotu do czasu powstania A380.

Chociaz ze historia tego samolotu wydaje się tak niesamowita i udana jego powstanie stało pod wielkim znakiem zapytania gdy podczas projektowania samolotu Boeing znalazł się w kryzysie i planował zwolnic polowe z 4000 inżynierów pracujących nad projektem. W tym momencie pomysłodawca projektu zaryzykował własna posadę i sprzeciwił się zadaniom firmy i zażądał dodatkowych 800 inżynierów dzięki czemu projekt został dokończony. Podczas budowy samolotu musiała powstać hala produkcyjna dla niego która powstała na lotnisku Everest na północ od Seattle w USA. Ta hala produkcyjna jest do tej pory uważana za najdluzszy budynek na świecie i składane są w niej wszystkie szerokokadłubowe modele Boeinga.

Boeing chcąc odzyskać tytuł najdłuższego samolotu pasażerskiego przeprojektował 747 i stworzył wariant 747-8 który jest dłuższy od A380 i bardziej ekonomiczny w ilości zużytego paliwa na pasażera niż A380. Boeing 747-8 ma skrzydła nowego projektu które maja mniejszy opór powietrza i są lżejsze od poprzednika, lżejsze silniki które chodzą ciszej i dają większą moc przy zużyciu mniejszej ilości paliwa oraz wydłużony górny pokład mogący pomieścić więcej pasażerów. Oprócz tego system mechanicznego przekazywania komend sterowania do powierzchni sterujących został zamieniony na fly by wire czyli sterowanie powierzchniami sterującymi za pomocą komend elektrycznych które sterują siłownikami hydraulicznymi.

Specyfikacje rożnych wariantów 747

Typ	747-100	747-200B	747-300	747-400 747-400ER	747-8I
Załoga	Trzy osoby			Dwie osoby
Standardowa ilość siedzeń	452 (2-klasy) 366 (3-klasy)		496 (2-klasy) 412 (3-klasy)	524 (2-klasy) 416 (3-klasy)	467 (3-klasy)
Długość	70,6 m				76,3 m
Rozpiętość skrzydeł	59,6 m			64,4 m	68,5 m
Wysokość	19,3 m			19,4 m	19,4 m
Masa własna	358 000 lb (162 400 kg)	383 000 lb (174 000 kg)	392 800 lb (178 100 kg)	393 263 lb (178 756 kg) ER: 406 900 lb (184 600 kg)	472 900 lb (214 503 kg)
Maksymalna masa startowa	735 000 lb (333 390 kg)	833 000 lb (377 842 kg)		875 000 lb (396 890 kg) ER: 910 000 lb (412 775 kg)	975 000 lb (442 253 kg)
Prędkość przelotowa (na wysokości 35 000 ft)	Mach 0,84 (555 mph, 893 km/h, 481 kt )			Mach 0,85 (567 mph, 913 km/h, 493 kt) ER: Mach 0,855 (570 mph, 918 km/h, 495 kt)	Mach 0,855 (570 mph, 918 km/h, 495 kt)
Prędkość maksymalna	Mach 0,89 (594 mph, 955 km/h, 516 kt)			Mach 0,92 (614 mph, 988 km/h, 533 kt)
Maksymalny zasięg	5 300 Mm (9 800 km)	6 850 Mm (12 700 km)	6 700 Mm (12 400 km)	7 260 Mm (13 450 km) ER: 7 670 Mm (14 205 km)	8 000 Mm (14 815 km)
Pojemność zbiorników	183 380 L	199 158 L		216 840 L ER: 241 140 L	243 120 L
Dostępne silniki	PW JT9D-7A RR RB211-524B2	PW JT9D-7R4G2 GE CF6-50E2 RR RB211-524D4	PW JT9D-7R4G2 GE CF6-80C2B1 RR RB211-524D4	PW 4062 GE CF6-80C2B5F RR RB211-524G/H ER: GE CF6-80C2B5F	GEnx-2B67
Ciąg (pojedynczej jednostki)	PW 46 500 lbf (207 kN) RR 50 100 lbf (223 kN)	PW 54 750 lbf (244 kN) GE 52 500 lbf (234 kN) RR 53 000 lbf (236 kN)	PW 54 750 lbf (244 kN) GE 55 640 lbf (247 kN) RR 53 000 lbf (236 kN)	PW 63 300 lbf (282 kN) GE 62 100 lbf (276 kN) RR 59 500/60,600 lbf (265/270 kN) ER: GE 62 100 lbf (276 kN)	66 500 lbf (296 kN)