Strona techniczna samolotów lekcja 2.

Lekcja druga skupi się również na powierzchniach sterujących. Poświecę ją na omówienie drugorzędnych powierzchni sterujących które nie odgrywają największej roli przy sterowaniu samolotem lecz są bardzo potrzebne do utrzymania stabilności w locie.

Drugorzędne powierzchnie sterowania składają się z powierzchni nośnych oraz powierzchni trymujących. Na początek zajmiemy się powierzchniami nośnymi. Sa one podzielone na trzy części: leading edge devices, flaps oraz speed breakers.

Zaczniemy wyjaśnianie od początku. Leading edge devices oznacza powierzchnia z przedniego kantu. Jest ona używana do zwiększenia siły nośnej przy małych prędkościach poprzez wysuniecie jej i przedłużenie skrzydła. Są różne typy tej części sterującej najpopularniejsza z nich to Slats. Ta nazwa przyjęła się ponieważ tak nazywany jest otwór miedzy skrzydłem a Slat'em gdy jest wysunięty. Następną drugorzędną powierzchnia sterowna są Flaps, po polsku klapy. Są ich różne rodzaje a ich zadaniem jest zwiększenie siły nośnej przy niskich prędkościach gdy są wysunięte. Współpracują one razem ze slat'em i wysuwają się równocześnie. Ostatnie z nich to Spead Breakes są one używane do "hamowania" samolotu w powietrzu oraz na ziemi. Działają one na podstawie przerywania siły nośnej i stawiania oporu trafiającemu je powietrzu, co spowalnia samolot w czasie lotu oraz po lądowaniu.

Gdy znamy już powierzchnie sterujące pomagające zmieniać kierunek lotu oraz powierzchnie zmieniające możliwości nośne samolotu możemy przejść do powierzchni trymujących. Powierzchnie trymujące maja jako swój cel wprowadzać stałą zmianę w kierunku lotu. Mówiąc prościej jeżeli samolot jest nierówno załadowany i z tego powodu przechyla się w jedna ze stron użyjemy trimu. Zmienimy jego ustawienie tak aby zmienić na stale pozycje którejś z podstawowych powierzchni sterujących i w ten sposób ustabilizować lot tak aby samolot leciał prosto.

Przy dużych samolotach w tym przypadku A320 cały poziomy stabilizator (Horisontal Stabilizer) jest używany jako trim w kierunku Pith co oznacza ze cały jest ruchomą częścią. Zostało to rozwiązane w ten sposób ponieważ to właśnie kierunku jest najmniejsza stabilność ładunku zależnie jak dużo pasażerów usiądzie z przodu lub z tylu w samolocie. Następny trim jest zamontowany jako część tylnego krańca Rudder która stabilizuje samolot w planie Yaw. oraz ostatnie z nich są zamontowane na jednym lub obydwu krańcach aileron zależnie od typu samolotu. Są one do stabilizowania samolotu w planie Roll.

To by było na tyle w lekcji drugiej. w następnych lekcjach przyjrzymy się w jaki sposób przekazywane są komendy pilota z kokpitu do powierzchni sterujących oraz w którą stronę się one poruszają.